Duygularımı Yönetip Sağlıklı İletişim Kurmanın Sırları
Gamzenur Savuran – AICOSPORTS Pedagog ve Çocuk Psikoloğu
Her sporcu kariyerinde farklı karakterde antrenörlerle çalışır. Bazıları motive edici ve sabırlıdır, bazıları ise disiplinli, yüksek beklentili ve zaman zaman sert olabilir. Zor antrenörler, oyuncuların hem teknik hem de psikolojik dayanıklılığını test eder. Ancak bu süreçte sporcu, bazen kırgınlık, öfke veya özgüven kaybı yaşayabilir. Bu durumun üstesinden gelmek, yalnızca teknik beceri değil, aynı zamanda güçlü bir duygusal dayanıklılık gerektirir. Peki, hem kendimizi koruyup hem de sağlıklı iletişimi nasıl sürdürebiliriz?
1. Zor Antrenör Profilini Anlamak
Bir antrenörün zorlayıcı olması, her zaman kötü niyetli olduğu anlamına gelmez. Bazı antrenörler, yüksek standartlar koyarak sporcularını en üst seviyeye taşımayı hedefler. Bu yaklaşım, özellikle genç sporcular için başta stresli olabilir. Ancak antrenörün üslubunu ve niyetini doğru anlamak, olumsuz duyguları azaltır. Sert görünen bir ton, bazen sadece yoğun konsantrasyonun ve başarı arzusunun bir yansımasıdır. Sporcu, “Bu kişisel değil, beni geliştirmeye yönelik” bakış açısını kazandığında, duygusal olarak daha az yıpranır ve geri bildirimleri daha sağlıklı şekilde değerlendirir.
2. Duyguları Tanımak ve İfade Etmek
Kırgınlık veya öfke, bastırıldığında zamanla motivasyonu ve performansı düşürür. Bu nedenle önce hangi duyguyu yaşadığımızı tanımak gerekir. “Şu anda üzgünüm” veya “Kendimi haksız eleştirilmiş hissediyorum” gibi cümlelerle duyguyu adlandırmak, kontrolü ele almanın ilk adımıdır. Ardından, bu duyguyu uygun bir şekilde ifade etmek önemlidir. Antrenöre veya güvenilen bir yetişkine, “Böyle hissettiğimde oyuna odaklanmam zorlaşıyor” demek, hem empati kurulmasını sağlar hem de yanlış anlamaları önler. Bu süreçte dürüst ama saygılı bir dil kullanmak, iletişimi açık tutar ve sorunların büyümesini engeller.
3. Sağlıklı İletişim Köprüleri Kurmak
Zor antrenörle çalışırken iletişimi tamamen kesmek, hem teknik gelişimi hem de takım uyumunu olumsuz etkiler. Bunun yerine, yapıcı diyalog kanalları kurmak gerekir. Antrenman sonrası kısa bir geri bildirim konuşması yapmak, yanlış anlamaları anında çözebilir. Örneğin: “Bugünkü eleştirinizin nedeni tam olarak neydi?” gibi net sorular, hem antrenörün bakış açısını anlamanıza hem de kendi gelişim alanlarınızı görmenize yardımcı olur. Ayrıca, aktif dinleme becerisini kullanmak – yani antrenörün söylediklerini tekrar ederek teyit etmek – iletişimde güven ortamı yaratır. Bu yöntem, duygusal çatışmaların büyümeden çözülmesine yardımcı olur.
4. Öfke Yönetimi Tekniklerini Uygulamak
Bazen antrenörün yaklaşımı karşısında öfke duygusu tetiklenebilir. Bu durumda en etkili yöntemlerden biri, kısa bir mola vererek derin nefes almak ve fiziksel tepkileri kontrol altına almaktır. Öfke anında verilen tepkiler, çoğu zaman pişmanlık yaratır ve ilişkileri zedeler. Bu yüzden “Dur, düşün, sonra konuş” prensibini uygulamak çok değerlidir. Ayrıca sporculara öfkeyi yapıcı enerjiye dönüştürmeyi öğretmek gerekir. Örneğin, olumsuz duyguları sahada daha fazla efor sarf etmek veya tekniği mükemmelleştirmek için kullanmak, hem duygusal hem de performans açısından kazanım sağlar.
5. Profesyonel Mesafeyi Korumak
Antrenör-sporcu ilişkisi profesyonel bir çerçevede kalmalıdır. Kişisel kırgınlıklar, teknik gelişim sürecini gölgeleyebilir. Bu nedenle, sporcunun kendi duygusal sınırlarını bilmesi ve bunları koruması önemlidir. “Bu eleştiri oyunuma yönelik, bana değil” anlayışı, duygusal mesafeyi sağlıklı şekilde korumaya yardımcı olur. Ayrıca, antrenörün kişisel tarzını değiştiremeyeceğimizi kabul etmek, sporcunun kontrol edebileceği alanlara odaklanmasını sağlar. Bu odak, zihinsel dayanıklılığı artırır ve uzun vadede daha güçlü bir sporcu kimliği oluşturur.
